Ahmet Rasim

HAYATI - BİYOGRAFİSİ

1865’te İstanbul’un Sarıgüzel Mahallesinde doğdu. İlköğretime Sofular Tekkesi’ne bağlı Mahalle Mektebi’nde başladı. Çeşitli sebeplerle okula devam edemeyip eniştesi miralay Laz Mehmet Bey tarafından himaye gördü ve hususi hocalarla eğitim hayatına devam etti. 12 Haziran 1875 tarihinde Darüşşafaka’ya kaydolan Ahmet Rasim, edebiyat ve tarih zevkini Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Midhat gibi yazarları tanıdığı bu okulda edindi; ilk edebî ve ilmî yazı denemelerine de buradayken girişti. 1883’te okulu birincilikle bitirdi ve birkaç ay sonra Posta ve Telgraf Nezareti’nde memur olarak işe girdi.
“Yolcu” ismini taşıyan ilk tercümesinin Tercüman-ı Hakîkat’te yayımlanmasının ardından işinden istifa ederek muharrirlikte karar kıldı. Burada birçok makalesi yayımlanan yazar, Berk, Gülşen, Envâr-ı Zekâ, İmdâdü’l-Midâd gibi dönemin diğer dergi ve gazetelerinde de çalıştı, yanı sıra çeviriler yaptı.
1927-1932 yılları arasında İstanbul milletvekili oldu. 1932’den vefatına kadar aralıksız bir şekilde yazı hayatına devam eden Ahmet Rasim’in, Akşam, İkdam, Malumat, Sabah, Servet-i Fünun ve Türk Yurdu başta olmak üzere pek çok süreli yayında imzasına rastlanmaktadır. En çok İstanbul’un gündelik yaşantısı, kendi çocukluk anıları ve matbuat hayatını yazı konusu ettiği görülür. Yazarın kitap olarak neşredilmiş eserlerinin sayısı yaklaşık 156 tanedir. Bu eserlerden bir kısmı yazarın hayatta bulunduğu süre zarfında yayımlanmışken, bir kısmı da vefatından sonra başkaları tarafından neşredilmiştir.
“İlk Fıkra Yazarımız” olarak da tanınan Ahmet Rasim fıkra ve denemelerinde (Şehir Mektupları, Cidd ü Mizah, Eşkâl-i Zaman…) çoğunlukla şehir hayatını, kendi çevresinin yaşayışını, zamanın adet ve geleneklerini yansıttı. Hatırat türündeki kitapları (Gecelerim, Fuhş-ı Atik, Falaka..) ile de çok sayıda okura ulaştı. Yüksek gözlem gücü ile çağının tanığı eserler ortaya koymanın dışında hayret uyandıracak bir çalışma azmi sergileyerek çeviri, monografi ve ders kitapları da hazırlamıştır.
Ahmet Rasim 21 Eylül 1932’de Heybeliada’daki evinde vefat etti ve Heybeliada Kabristanı’na defnedildi. M. Nihat Özön, Agâh Sırrı Levend, Muzaffer Gökman ve Hikmet Altınkaynak’ın yazarla ilgili inceleme ve araştırma kitapları bulunmaktadır.