Page 19 - VakıfBank Kültür Yayınları - Kitap Özetleri

Kaymakamlık

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Sancak ve Kaza İdaresi
Mehmet Güneş
TARİH

Eser Adı: Kaymakamlık

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Sancak ve
Kaza İdaresi
Yazar Adı: Mehmet Güneş
Dizi Adı: Tarih
İlk Basım Tarihi: Haziran 2024
Sayfa Sayısı: 528
Kitap Boyutları: 12,5 cm x 19,5 cm

Arka Kapak Yazısı
Taşranın mülkî-idarî hiyerarşisinde en büyük ikinci idarî
birim olan sancakların yönetiminden sorumlu tutulan
kaymakamlar, 1864 tarihli ilk Vilayet Nizamnâmesi’ne kadar
sancak yöneticisi olarak ülke çapında önemli görevler
üstlenmiş; 1867’den günümüze uzanan hâliyle kaza (ilçe)
biriminin başı, merkezin taşradaki mülkiye memuru ve
temsilcisi olarak varlığını devam ettiren köklü yöneticiler
olmuşlardır.
Osmanlı-Türk şehrinde yüzyıllarca askerî, ilmî ve idarî
alanlarda var olup Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne
tevarüs eden bu kadim müessesenin geleneksel yönetim
anlayışı içerisinde kullanıldığı çeşitli alanlardan hiyerarşik
mülkî bir kademe olarak dizayn edildiği 1842 yılına, oradan
1864 yılındaki yeni statüsüne, nihayet Cumhuriyet’e
Kısa Özet kadar geçirdiği değişim ve dönüşüm süreçlerini detaylı
biçimde inceleyen elinizdeki bu kitapta; kaymakamlığın
Kaza idaresinin temeli olan kaymakamlık kurumu, bilinen
yönüyle taşra teşkilatının temel bir kademesi olmasının tarihî gelişimi, merkez-çevre ilişkileri içindeki mülkî-idarî
dışında Osmanlı döneminde geniş bir kullanım alanına fonksiyonu, görev ve sorumlulukları, idareci ve memurları,
sahipti. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e taşra idaresini açıklayan üst yönetim ve halkla ilişkileri, velhasıl akla gelebilecek
“muhtarlık, kaymakamlık, valilik ve belediye” başlıklı dört tüm soruları yanıtlamak, bu yönüyle de idare tarihi ile
kitaplık serinin ikincisi olan bu çalışmada, zaman ve kamu ve mahalli yönetim disiplinlerine katkı sağlamak
coğrafya açısından herhangi bir sınırlama yapılmadan hedeflenmiştir.
devletin merkezde aldığı kararları uyguladığı vilayetlerden
örnekler verilerek söz konusu idari yapı açıklanırken,
bunun yanı sıra özellikle giriş bölümünde imtiyazlı
eyaletler ile hususi uygulamalara tabi olan bölgelere de
atıfta bulunuldu. Bu çalışmada birinci el kaynaklar ile
araştırma eserler dışında temel olarak Osmanlı Arşivi’ndeki
defter ve belge fonlarından faydalanıldı; bu fonlar titizlikle
incelenip, konunun çerçevesi ile detaylarını oluşturan
örnekler özenle seçilerek kullanıldı.

8