Page 92 - VakıfBank Kültür Yayınları - Kitap Özetleri

Osmanlı Modernleşmesinde

Tereddüt ve Teceddüt Yılları

(1768-1908)
TARİH
Yüksel Çelik – Fatih Yeşil

Eser Adı: Osmanlı Modernleşmesinde Tereddüt
ve Teceddüt Yılları (1768-1908)

Yazar Adı: Yüksel Çelik – Fatih Yeşil
Dizi Adı: Tarih

İlk Basım Tarihi: Nisan 2023
Sayfa Sayısı: 424

Kitap Boyutları: 15,5 cm x 24 cm
Arka Kapak Yazısı

Bu çalışma Devlet-i Aliyye’nin gölgesinin uzadığı, eski
kudretinden hızla uzaklaştığı ve zevâle yaklaştığı
yılların hikayesidir. Çalışmanın temel hedefi, malumu
ilamdan ziyade Devlet-i Aliyye’nin 1768-1908 yılları
arasındaki modernleşme çabalarını diğer bir ifadeyle
teceddüt (reform, ıslahat, yenilik) azminin giderek
güçlendiği fakat tereddütlerini de tam anlamıyla
gideremediği devrin siyasi tarihini çok yönlü
olarak değerlendirmektir. XVIII. yüzyılda yaşanan
Aydınlanma, Sanayi Devrimi ve Fransız İhtilâli, mikro
ölçekte idari zihniyetin, rejim biçimlerinin, sosyal
yapının, kentleşmenin, fert-devlet ve üretim-
tüketim ilişkilerinin; makro ölçekte ise devletlerarası
münasebetlerin çerçevesinin yeniden belirlenmesini
zorunlu kılmıştır. XIX. yüzyılın siyasi-sosyal mecrasını
belirleyen bu süreç, küresel ölçekteki radikal
değişimleri tercihten ziyade zarurete dönüştürmüştür.
XIX. yüzyıl Osmanlı tarihini ‘az gelişmişlik’ parantezine
alarak ve küresel çaptaki değişim ve dönüşümü
göz ardı ederek bu süreci Osmanlıların zafiyeti
perspektifinden değerlendirmek, Batı-merkezci
Kısa Özet modernleşme paradigmasının aşırı parlatıldığı
döneme mahsus, sorunlu bir yaklaşımdır. Osmanlı
Bu çalışmanın temel hedefi Osmanlı Devleti’nin 1768- dünyasındaki sınaî, kültürel, sanatsal ve sosyal
1908 yılları arasındaki modernleşme çabalarını diğer gelişmeleri dışarıda bırakan, salt siyasi olayların
bir ifadeyle teceddüt (reform, ıslahat, yenilik) azminin ve özellikle de savaşların sonuçları esas alınarak
yapılan periodizasyonun da gerçekçi olmadığı ve
giderek güçlendiği fakat tereddütlerini de tam anlamıyla birçok soruyu cevaplamakta yetersiz kaldığı açıktır.
gideremediği devrin siyasi tarihini çok yönlü olarak XVIII. ve XIX. yüzyıl Osmanlı tarihi, her alanda kabuk
değerlendirmektir. XVIII. ve XIX. yüzyıl Osmanlı tarihi, her değiştiren, Kānûn-ı kadîm ile sembolize edilen idari
alanda kabuk değiştiren, Kānûn-ı kadîm ile sembolize zihniyetini, geleneksel kurumlarını ve sosyal yapısını
zamanın ruhu doğrultusunda dönüştüren büyük bir
edilen idari zihniyetini, geleneksel kurumlarını ve sosyal imparatorluğun ‘en uzun yüzyılı’nın sancılı hikayesidir.
yapısını zamanın ruhu doğrultusunda dönüştüren büyük Osmanlı Modernleşmesinde Tereddüt ve Teceddüt
bir imparatorluğun ‘en uzun yüzyılı’nın sancılı hikayesini Yılları (1768-1908), çoklu modernleşme süreçlerinin
mevcudiyeti, her devlet ve toplumun farklı iç
yani Devlet-i Aliyye’nin yaklaşık 150 yıllık ayakta kalma dinamiklerinin bulunduğu ve değişim-dönüşümün
mücadelesini ve modernleşme çabalarını diğer bir ifadeyle evrensel bir olgu olduğu gerçeğinden hareketle,
‘tereddüt ve teceddüt yıllarını’ ele alıyor. Devlet-i Aliyye’nin yaklaşık 150 yıllık ayakta kalma
mücadelesini ve modernleşme çabalarını diğer bir
ifadeyle ‘tereddüt ve teceddüt yıllarını’ ele alıyor.
81